سمیه علیپور: مصطفی آلاحمد دانش آموخته نقاشی و نمایش فعالیت سینمایی خود را با ساخت فیلمهای کوتاه هشت و سی و پنج میلیمتری از دهه هفتاد آغاز کرد، او همچنین مدتی با شبکههای تلویزیونی اروپا در زمینه فیلمهای مستند و انیمیشن همکاری داشت. او بعد از ساخت چندین فیلم کوتاه، مستند و انیمیشن و حضور در بسیاری از جشنوارههای معتبر مانند توکیو، پوسان، مونترال، تو اکران سوئیس، تامپره فنلاند جوایزی مانند مدال یونیکا و جایزه بهترین فیلم اکسپریمنتال جشنواره ملل اتریش را گرفت. وقتی در اواخر دهه هشتاد اولین ساخته بلند سینماییاش «پوسته» را کارگردانی کرد در کانون توجه منتقدان فیلم قرار گرفت، اما این نخستین اثر سینمایی او با ممیزی و شش سال محدودیت اکران روبرو شد، این فیلم از ۱۹ آبان 93 برای نخستین بار در ایران در گروه سینمایی هنر و تجربه به نمایش درآمده است.
مصطفی آل احمد زمانی که نخستین فیلم سینمایی خود را با عنوان «پوسته» مقابل دوربین برد به عنوان فردی شناخته شده در حوزه سینمای مستند و کوتاه داستانی مطرح بود.
او برای ساخت اولین فیلم سینمایی خود سراغ روایت داستان فیلم «پوسته» رفت؛ فیلمی که دغدغه های اجتماعی را دنبال می کند و این را با ساختاری متفاوت کارگردانی می کند. آل احمد در مورد «پوسته» و اینکه آن را به عنوان اولین کار سینمایی خود برگزید، گفت: «مسیری که من در فیلم های کوتاه دنبال می کردم، فیلم داستانی با نگاه تجربی و مدرن بود و می خواستم همین تجربه ها را در سینمای بلند داستانی محک بزنم . می خواستم آن نگاه تجربی و فضاهای بصری متفاوت و غیر معمول را در سینمای بلند تجربه کنم.»
او ادامه داد: «سینمای داستانگویی که روال خطی ندارد و بیان تجربی و سورئالیستی داستان را هدایت میکند. فکر میکردم در سینمای ایران جای این بیان تجربی خالی است. به خصوص هفت سال پیش که فیلم «پوسته» را میساختیم، کمتر سینمای تجربی و مدرن به این معنی جا باز کرده بود. امروز آرام آرام و با جسارت و پافشاری فیلمسازان جوانتر سینمای مدرن جای خود را باز کرده است.»
الناز شاکردوست و حمید فرخنژاد
آل احمد برای روایت داستان فیلم خود که برای آن ساختاری تجربی برگزیده، از بازیگران شناخته شده سینمای ایران بهره جسته، حمید فرخ نژاد و الناز شاکردوست بازیگران اصلی این فیلم هستند؛ چهره هایی مطرح در سینمای ایران که آثار پرفروشی نیز در کارنامه دارند. این کارگردان در مورد انتخاب این دو بازیگر برای فیلم خود گفت: «معمولا این طور بوده که برای فیلمهای خاصتر و تجربی بازیگران ناشناخته انتخاب میشدند. نگاه من این است که نمیخواهیم تا ابد دایره این فیلمهای نوگرا در محدوده مخاطب خیلی خاص محدود و خودش محصور بماند. این سینما باید با مخاطب عام هم پیوند برقرار کند. در سینمای غرب هم از همین روش برای آنکه مخاطب اینگونه آثار محدود نماند از همین ترفندها استفاده میشود، به عنوان مثال در فیلم «بابل» به عنوان یک فیلم با نگاه هنری هنرپیشههای معروف هالیوود مقابل دوربین رفتهاند.»
او ادامه داد: «من سراغ هنرپیشههایی رفتم که برای مردم ما محبوب هستند و متوجه شدم که خود این هنرپیشهها هم اظهار علاقمندی برای حضور در فیلمهای وزین دارند. فکر میکنم اگر بتوانیم بین این فیلمها و جامعه پیوند بیشتری برقرارکنیم و طیف گستردهای از مردم به سراغ فیلمهای فرهنگی و هنری بیایند. سالن سینمای گالری نیست که دو تا سه هزار نفر به دیدن آن بروند. یک فیلم سینمایی مخاطب میلیونی دارد و باید زمینه دیده شدن فیلم و ارتباط آن با تماشاگرش فراهم شود.»
در مدتی که از اکران «پوسته» در گروه هنر و تجربه می گذرد، بازیگران آن نیز با فیلم همراهی کرده اند و این نشان از رضایت ستارگان سینمای ایران از حضور در تجربه نخست سینمایی آل احمد دارد. این کارگردان در این مورد چنین توضیح داد: «همراهی بازیگران با «پوسته» نشان میدهد که چقدر بازیگران از سینمایی که آنان را احاطه کرده است خسته هستند. واقعیت این است که بازیگران نمیتوانند بیکار بنشینند تا یک فیلم هنری بعد از چند سال ساخته شود و اتفاقا نقش مناسبی هم برای آنان در آن فیلم وجود داشته باشد و بعد مقابل دوربین بروند. جز معدودی از بازیگران، برای همه چنین ظرفیتی وجود ندارد. استقبالی که بازیگران «پوسته» از اکران آن کردهاند تاکیدی است بر این نکته که خود بازیگران هم علاقمند به حضور در کارهایی از این دست هستند. حمید فرخ نژاد واقعا برای دیده شدن فیلم تلاش مي کند او در همه این شش سال که فیلم اکران نشد با من در تماس بود و همیشه آرزو داشت این فیلم اکران شود و این برای من ارزش و اهمیت زیادی دارد.»
این کارگردان یادآور شد: «دیده شدن فیلمهایی مانند «پوسته» نیازمند حمایتهای بخش خصوصی و دولتی است. این شکل از سینما که دغدغههای هنری دارد به حیات سینمای تجاری و سینما به عنوان هنر کمک میکند.»
آل احمد در مورد شرایط اکران فیلمش در گروه هنر و تجربه گفت: «متاسفانه به دلیل برخی اشکالاتی که پیش آمده «پوسته» نسبت به دیگر فیلم هایی که در گروه هنر و تجربه اکران شدهاند نوبتهای اکران کمتری دارد. مسئولان گروه سینمایی هنر و تجربه قول دادهاند که سئانس های نمایش فیلم را بیشتر کنند. در مدت 10 بار نمایش فیلم، «پوسته» در میان دیگر فیلمهای این گروه که نمایشهای متعدد داشتهاند در درجه سوم استقبال و محبوبیت قرار گرفته و فروش خوبی داشته است. «پوسته» با وجود سئانسهای محدود و مدت کوتاهی که از اکرانش میگذرد، با استقبال کم نظیری روبرو بوده است.»
او تاکید کرد: «مثلا در سئانس روز چهارشنبه گذشته فیلم که مربوط به نمایش آن در خانه هنرمندان بود، تمامی بلیت ها پیش خرید شده بود؛ این از نکات جالبی است که نشان می دهد آن هایی که شش سال فیلم را به این متهم می کردند که بیننده ندارد، تا چه حد نسبت به ذائقه مخاطب بیگانه بودند. این استقبال نشان از اشتیاق قشر دانشجو و علاقمند به سینما به فیلم هایی مانند «پوسته» دارد.»
آل احمد در پاسخ به این پرسش که زمان ساخت فیلم آیا اکران فیلمش را در قالبی مانند گروه هنر و تجربه می دید، گفت: «وقتی من برای انتخاب بازیگران فیلم سراغ بازیگران شناخته شده و مطرح سینمای ایران رفتم همانطور که اشاره کردم می خواستم ارتباطی بین فیلم هایی با رویکرد و تم هنری با گروه گسترده تری از مردم به وجود آورم. اما فیلم در مسیر اکران با مشکلات متعددی مواجه شد. ابتدا فیلم را توقیف کردند و بعد به شکل های مختلف سعی کردند این موضوع را به من به عنوان کارگردان فیلم تلقین کنند که چنین فیلمی تماشاگر چندانی نخواهد داشت، اما حال میبینیم که چنین نبوده است.»
او ادامه داد: «بسیاری از دست اندکاران سینما و مدیران و پخش کنندهها «پوسته» را کم مخاطب مي دانستند، حتی در مدیریت قبلی ما با شرکت پخشی برای اکران فیلم قرارداد بستیم، اما مشخصا از طرف آقای سجادپور از نمایش فیلم ممانعت شد، حتی در حال حاضر هم از اکران فیلم در مشهد جلوگیری شده است، اما برخلاف همه این ها «پوسته» با مخاطب خود تا حدی که فضا برای دیده شدن آن به وجود آمده ارتباط برقرار کرده است.»
5858
نظر شما